tweede fase voortgezet onderwijs
- TEKSTBEGRIP NEDERLANDS
- LEZEN VAN SCHOOLBOEKTEKSTEN
- TEKSTBEGRIP VREEMDE TALEN
- LUISTER- EN KIJKVAARDIGHEID TALEN
TEKSTBEGRIP NEDERLANDS
Als leerlingen problemen hebben met tekstbegrip dan komt dat vaak omdat ze zich beperken tot het lezen van wat er staat en geen verbanden leggen. Ook kan het zijn dat er geen gebruik wordt gemaakt van kennis waarover ze al beschikken.
aanpak
Een goede lezer is tijdens het lezen altijd actief. Om een tekst te doorgronden moet hij niet alleen de betekenis van de woorden kennen, maar moet hij ook de bedoeling van een tekst begrijpen. Het begrip van de tekst vergemakkelijkt bovendien het begrijpen van minder bekende woorden: er is sprake van voorspellend, anticiperend lezen. Hierbij is het belangrijk dat gebruik wordt gemaakt van "kennis uit eigen bezit" (alles wat je al weet over het onderwerp). Ook het stellen van een leesdoel is belangrijk. Er moet gericht worden gelezen, zoekend naar relevante informatie. Tot slot moet er controle plaatsvinden om te zien of de tekst goed is begrepen.
Ik leer de leerlingen diverse leesstrategieën aan en leer ze deze strategieën adequaat in te zetten
LEZEN VAN SCHOOLBOEKTEKSTEN
In het voortgezet onderwijs moeten leerlingen grote hoeveelheden informatie verwerken. Er wordt van hen verwacht dat zij in staat zijn die informatie zelfstandig te bestuderen. Juist het ordenen van die informatie kost veel moeite.
aanpak
Ik pas mijn begeleiding aan de sterke kant van de leerling aan. Dat kan de visuele kant (het leren maken van
een mindmap) zijn, maar ook de auditieve (het leren maken van een kolommenschema). In dergelijke mindmaps
of schema's komen kern, hoofdzaak en bijzaak te staan. Om met succes zo'n schema of mindmap te maken,
is begrip essentieel. Aan de hand van schoolboekteksten wordt geoefend met het aanleren van leesstrategieën.
TEKSTBEGRIP VREEMDE TALEN
Teksten in een vreemde taal zijn voor iedereen moeilijker dan teksten in de moedertaal omdat niet van alle woorden de betekenis bekend zal zijn. Het ligt voor de hand dat leerlingen daarbij eveneens aanpak- en/of begripsproblemen zullen hebben.
aanpak
Leerlingen bij wie het lezen van teksten in een vreemde taal problemen oplevert, leer ik strategieën aan waardoor zij zelf de baas worden over een tekst. Zo wordt de leerling bijvoorbeeld geleerd zich te oriënteren op de inhoud, de grote lijn te vinden en de kern uit een alinea te halen. Daarnaast werken we aan het vergroten van de woordenschat en aan het herkennen van grammaticale constructies.
LUISTER- EN KIJKVAARDIGHEID TALEN
Problemen met de luister- en kijkvaardigheid kunnen verschillende oorzaken hebben. Zo kan er sprake zijn van geheugen- en/of concentratieproblemen, onvoldoende kennis van de vreemde taal of onvoldoende beheersing van strategieën en/of verkeerde toepassing daarvan.
aanpak
Voor het goed begrijpen van het gesproken woord moeten verschillende luisterstrategieën worden ingezet. Luisterstrategieën zijn bijvoorbeeld het mobiliseren van voorkennis, het herkennen van kernwoorden, het letten op intonatie, zinsmelodie en lichaamstaal (kijkvaardigheid).
Het is dus belangrijk er achter te komen welke aanpak de leerling heeft. Dat doe ik door samen met hem toetsen door te nemen en naar de werkwijze te vragen. Afhankelijk van de oorzaak van de problemen zal vervolgens gerichte remediëring plaatsvinden.